Знак зодиака овен казакша

Водолей – суқұйғыш, овен – тоқты емес

«Астрологиялық болжам», «жұлдызнама» немесе «жұлдыз-жорамал» деген тақырыптармен Сізді алдағы аптада нендей маңызды нәрселер күтіп тұрғандығына «жазмыштық» жоба жасап, бал ашып беру баспасөздің үрдісіне енгелі біраз болды. Біз ондай эзотериялық «құмалақшылықтың» әңгімесі расқа айналуы жайында емес, Зодиак шоқжұлдыздарының қазақша қалай аталып жүргендігі жөнінде сөз сабақтаймыз.

Сонымен, қазіргі қолданысымызда – зодиактық он екі шоқжұлдыздың аудармадан шыққан орысша-қазақша айтылуы шамамен былай болып келеді: Овен – Тоқты, Телец – Торпақ, Близнецы – Егіздер, Рак – Шаян, Лев – Арыстан, Дева – Бикеш, Весы – Таразы, Скорпион – Сарышаян (немесе Бүйі), Стрелец – Мерген, Козерог – Ешкімүйіз (немесе Тауешкі), Водолей – Суқұйғыш (немесе Суқұюшы), Рыбы – Балықтар (бұлардың әрбірінің бағзыдан келе жатқан латынша, грекше, еврейше, арабша, парсыша аттары да бар екендігі белгілі).

Осы арада бірден ашық айтқан абзал: тіл тұрғысынан қарағанда, орысша шоқжұлдыз аттарының көнелігі көзге басылады және мұның өзі Ресейдегі астрономиялық таным-түсініктердің тарихын ежелгі славян дәуірлерінен тамыр тартқызады.

Ал қазақ тіліндегі тәржіма «нұсқалар» біздің ғалам, ғарыш төңірегіндегі білімімізді кенжелетіп, кейіндетіп көрсетіп, бөгделердің көлеңкесінде қалдырып қойған. Шынына келгенде, табиғатпен етене түркілер өздері табынған Көк жүзіндегі жаратындыларға ен салып, белгі соғып, ат айыру мәселесінде сырттан ақыл сұрамаған.

Бұл – біз тапқан жаңалық емес. Өз уақытында – марқұм, талантты ғалым Мыңбай Исқақов «Халық календары» атты құнды кітабының 1980 жылы жарық көрген екінші басылымында мұның жай-жапсарын көрнекілеп жазып кеткен. Ол түрлі дерек, дәйек негіздеріне жүгініп, ұтырлы ұсыныс жасаған.

М.Исқақов ең алдымен арқа сүйейтін ХІ ғасыр ойшылы Жүсіп Баласағұн өзінің «Құтадғу білік» атты поэтикалық трактатында Зодиак шоқжұлдыздарын көне түркіше көрсетіпті, олар: Қозы, Уд, Ерентүз, Қучық, Арыслан, Бұғдай башы, Үлгү, Чадан, Йа, Оғлақ, Көнек, Балық.

Ал біз Ташкент қаласында қазақтың қабырғалы қайраткері Сұлтанбек Қожанұлының басқаруымен жарық көрген «Ақ жол» газетінің 1922 жылғы 163-санынан «Тана» деген бүркеншек есімді автордың «Қазақ-қырғыз календары туралы» атты мақаласын тауып, онан әлгі шоқжұлдыздардың мынадай қазақша аттарын ұшыраттық: Қозы, Өгіз, Ай меңді қара қой, Бақа, Арыстан, Егіннің басы, Таразы, Шаян, Шегеру белгісі, Лақ, Қауға, Балық.

Көріп отырсыз: арада мың жылдық мезгіл жатқанына қарамастан, үлкен сәйкестік сезіледі. Мысалы, екі жақтағы «Қозы», «Арыстан», «Балық» (қазіргідей көпше түрде «Балықтар» деу дұрыс емес) атауларында айырма жоқ. «Лақ» пен «Оғлақ», «Шаян» мен «Чадан» – бір. «Қауға» – «Көнекке» туыс (мал терісінен жасалатын су құятын ыдыстар). «Бұғдай башы», сөз жоқ, «Егіннің басына» жақын.

Енді Зодиак шоқжұлдыздарының әрбірінің атын сарапқа салып, қазіргі қолданыстағысымен салыстырып қарайық.

Әрдайым жылдың басы – Қозы шоқжұлдызы. Біз оны «Тоқты» деп жаңылысып жүрміз. Тіпті аталған шоқжұлдыздың арабша аты – «Хамал» сөзінің қазақша мағынасы да «Қозы» дегенді білдіреді.

«Телецтің» «Торпақ» деген жалған тәржімасын әрі тастап, көне түркіше Үді, ал «Егіздердің» («Близнецы») орнын Ерентүз басқаны жөн, өйткені «Ай меңді қара қой» – тым шұбалаңқы.

Орысшадағы «Рак» пен «Скорпион» шоқжұлдыздарын тиісінше Қушық және Шаян деп айтқанымыз дұрыс па деймін. Сөйтсек, «Шаян», «Сарышаян» деп «жаңылтпаштауды» доғарамыз, «Бүйі» деген «қорқыныштылау» аттан құтыламыз. Әлбетте, «Ақ жолдың» мақаласындағы «Қушыққа» сәйкесіп тұрған «Бақа» атауы олардың қай-қайсысының да су жәндігін меңзейтін тектестігін айғақтайды.

«Егіннің басы» дегеннен гөрі, Бидай басы – әдемі әрі әсерлі. Бір жағы, атам қазақтың ат жалы, түйе қомында көшпелі күн кешіп қана қоймай, сонымен қатар су жайлап, соқа айдап, тұқым сепкенінен – отырықшылық тұрмысынан да хабардар етеді. Сонда орыстың «Девасын» төркініне қайтарамыз, аудармадан пайда болған – санда бар, санатта жоқ «Бикешті» ұмытамыз.

«Весы»-ды тікелей аударудан туса да, «Таразы» аты құлаққа жалпы жаман естілмейді. Әйткенмен, ол – парсы сөзі. Сондықтан бір ыңғайлы болу үшін көне түркіше Өлкі (қазіргі айтылуы – Үлгі) сөзін пайдаланған көңілге қонымды көрінеді; оның да мағынасы сол – «өлшейтін құрал».

«Стрелец-Мергеннің» көне түркішесі – Йа. Яғни «жақ», «жай» (садақ, садақтың оғы) мағынасын меңзесе керек. Бірақ бүгінгі қолданысқа біртүрлі. Сол себепті бұл ретте Сұрмерген дегеннен артығы жоқ. Ол да – көне сөз. Бұл аттас ескі қазақ ертегісі және бар.

«Козерог» шоқжұлдызын «Ешкімүйіз» деп төтесінен тәржімалау немесе «Тауешкі» деп балама таңу да тапқырлықты танытпайды. Осы арада көне түркіден келген Ұғылақ сөзі түйінді бірден шешіп береді деген ойдамыз десек, Арыстан, Балық шоқжұлдыздарының аттары сол күйлерін сақтағаны жөн.

Құлағыңа тіпті түрпідей тиетін аударма сөз – «Суқұйғыш», яғни «Водолейдің» қазақшасы. Ыждаһат етсек, онан да арылу қиын емес секілді. Бұған қазақтың «Көнек» деген сөзі өз-өзінен сұранып тұр.

Сөйтіп, саралап, сұрыптап шыққанда, Зодиак шоқжұлдыздары көне түркіше төмендегідей тізбектеледі: Қозы (Овен), Үді (Телец), Ерентүз (Близнецы), Қушық (Рак), Арыстан (Лев), Бидай басы (Дева), Өлкі (Весы), Шаян (Скорпион), Сұрмерген (Стрелец), Ұғылақ (Козерог), Көнек (Водолей), Балық (Рыбы).

Әуелде ай аттарын қазақша жазуға көшкен уақытта январьды – қаңтар, февральды – ақпан. дей алмай, қиналғандар аз болмағаны есімізде. Бірте-бірте бой үйретіп кеттік қой. Сол сияқты бұл жолы да қалыптасып кететініміз хақ.

Бұл жағдайда біз не нәрседен ұтамыз?

Жауапты М.Исқақовтың кешегі кеңес заманында айтылған, бірақ өткірлігін, өзектілігін титтей де жоймаған мына сөздерімен берелік: «Ұтарымыз көп. Заңды ескі мұрамызды кәдеге жаратып пайдаланып, қазіргі қазақ тілін байытатынымызды былай қойғанда, біз көне мәдениетті ел болып көрінеміз де, халқымыздың халықаралық беделін көтереміз. Ғылымымыз бен мәдениетіміздің тарихын қазіргі айтылып жүрген уақыттан 1000-1500 жыл бұрын бастауға мүмкіндік аламыз».

Бұған алып-қосар уәжіміз жоқ. Тек бір-екі тілек қана бар:

біріншіден, түрлі энциклопедиялық сөздіктердің болашақ басылымдарында Зодиак шоқжұлдыздарының аттарына тиісті түзетулер енгізілсе, құба-құп болар еді;

екіншіден, қазақтың мерзімді басылым редакцияларында отырған қаламгерлеріміз астрологиялық болжам бұрыштарын ұйымдастырғанда, әлгі ұсыныстарды қаперінде ұстаса дейміз.

Источник

Знак зодиака Овен: дата, характеристика, совместимость

Первый сектор зодиакального круга — знак зодиака Овен. Планета Марс делает людей, рожденных под этим знаком, яркими, харизматичными, импульсивными. Прямолинейные в общении, они бывают слишком упрямы, но умение брать ответственность делает их настоящими лидерами. Узнайте больше о характере огненного знака и о том, с кем ему повезет в работе и в любви.

Овен: дата рождения, характеристика

Овен — всеобщий любимчик. В детстве обожает романтику и верит в идеалы. В зрелом возрасте собирает вокруг себя толпу поклонников, как и положено лидеру.

Обаятельный, немного эгоистичный, он редко слушает чужие советы, достигает успеха, используя натиск и отличную интуицию. Вот что говорят об Овне опытные астрологи:

Мужчина-Телец: характеристика знака зодиака, совместимость

Овен: дата рождения

Когда родился обаятельный Овен? Знак зодиака описывает всех, кто родился с 21 марта по 20 апреля. Весенний знак живет под марсианскими энергиями, получая силу от стихии Огня, к которой он принадлежит. Символом людей-Овнов стало изображение барана, несущего обновление всему живому.

Овен: характер

Характеры мужчин и женщин этого знака в чем-то схожи. Овен-мужчина любознательный и активный, обладает прекрасным чувством юмора, он душа компании. Даже во взрослом возрасте он может вести себя искренне, как ребенок, чем и очаровывает женщин.

Овен-женщина всегда привлекает внимание противоположного пола. Яркая и противоречивая, она предпочитает занимать позицию лидера, контролируя рабочую сферу и личные отношения.

Весы — знак зодиака: дата, характеристика, совместимость

И мужчины, и женщины часто не слушают ничьих советов, но звезды рекомендуют им:

• научиться анализировать свои поступки;
• прежде чем что-то сделать, хорошенько порассуждать.

Овен-мужчина очень обаятелен: Pixabay

Овен в любви

Никто не умеет любить так, как горячие Овны! Поддавшись чувствам, они готовы завоевывать своего избранника. Так действуют мужчины и сильные, независимые женщины. Чтобы удержать их рядом, нужно быть загадочными.

Встретив вторую половинку, представители знака ждут от нее преданности и верности. Они ценят романтику и строят долгие отношения, хотя брак по расчету им вовсе не чужд.

Влюбленные Овны всегда и во всем поддержат партнера, помогая строить карьеру, потому что любят тратить деньги. При этом:

• Супругу огненной женщины придется мириться с ее активной жизнью и постоянными отлучками из дома.
• Супруге придется беспрекословно подчиниться мужу-Овну в благодарность за то, что он решился на брак.

Июль: знак зодиака в начале и конце месяца

Критиковать и поучать представителей знака нельзя. Приняв темперамент Овна, их партнеры получат сексуально активных, страстных экспериментаторов, с которыми никогда не будет скучно.

Эти люди становятся любящими родителями. Женщины рожают поздно, посвящая юность карьере. Воспитание отцом будущих наследников идет справедливо и строго, но на дружеской ноте. Родители проводят с детьми много времени, ценя каждое мгновение.

Овен в работе

Женщины-Овны являются трудоголиками: Pixabay

Кто прирожденный трудоголик и карьерист? Конечно же, Овен! Характеристика этого знака как профессионала указывает на его умение трудиться без устали. Легко взбираясь по карьерной лестнице, и мужчины, и женщины одинаково рьяно берутся за работу любой сложности, становятся руководителями.

Не получая желаемого признания, Овны перегорают и впадают в депрессивное состояние. Вот лучшие профессии для представителей знака:

Мужчина-Скорпион: характеристика знака зодиака, совместимость

• инженеры, конструкторы, техники;
• юристы, полицейские и военные;
• хирурги, лаборанты, психотерапевты;
• писатели, художники, актеры.

Овен в быту

Быт для Овнов не имеет особого значения: Pixabay

В бытовых вопросах люди, которым светит созвездие Овна, довольно неприхотливы. Невымытая посуда, смятая постель или пыль на подоконнике не станут причиной бытовых конфликтов. Им присуще некоторое легкомыслие, ведь большую часть времени огненные люди проводят:

• на работе;
• на свободе;
• в приключениях и путешествиях.

Дом важен для них, но настоящая жизнь лежит за его пределами, и домашние хлопоты не волнуют типичных Овнов. А еще они умеют дружить. В дружбе преданны и честны.

Овен: совместимость с другими знаками

Устоять перед обаянием Овна невозможно. Представители знака умеют очаровывать, виртуозно флиртуя. С кем Овны останутся, а от кого сбегут?

Ноябрь: знак зодиака в начале и конце месяца

Упрямые и чувствительные люди не станут их партнерами, потому что не вынесут изобретательности, которую проявляет в любви Овен. Даты рождения объединяют его с огненными знаками, так что проще всего будет именно с ними. Но и остальные знаки могут стать партнерами Овнов:

Овен и Овен

Два Овна трудно уживаются: Pixabay

Нет более сокрушительного союза, чем отношения двух Овнов. Им редко удается ужиться вместе. Отношения будут стремительно развиваться и быстро закончатся. Сохранить их можно лишь в том случае, если один из партнеров примет пассивную роль.

Овен и Телец

Тельцы редко сходятся с Овнами, потому что спокойный знак предпочитает гармонию и тишину. Овен же не потерпит медлительности и прохладности партнера, что приведет к скорому краху союза.

Телец — знак зодиака дата, характеристика, совместимость

Овен и Близнецы

Близнецы отлично подойдут Овну, ведь они:

Если упрямство Овна и легкомыслие Близнеца взять под контроль, то пару можно сохранить.

Овен и Близнецы обожают приключения: Pixabay

Овен и Рак

Домашний Рак сложно сходится с огненным любителем приключений. Гармония возможна лишь в том случае, если Рак — дама. Она будет с удовольствием хлопотать по хозяйству, безропотно ожидая прихода своего карьериста-мужа.

Овен и Лев

Царственный Лев и гордый Овен сложно сходятся. Этому мешает чрезмерная вспыльчивость, эмоциональность и требовательность. Лишь искренняя любовь способна скрепить этот взрывной союз.

Лев и Овен будут конкурировать друг с другом: Pixabay

Овен и Дева

Каждый из знаков имеет ярко выраженные особенности характера. Дева живет по плану, а Овен слишком спонтанный. Практичная Дева будет раздражать своего импульсивного партнера. Союз слишком сложен, поэтому редко встречается.

Мужчина-Рак: характеристика знака, совместимость, карьера

Овен и Весы

Самый крепкий и гармоничный союз возможен у Овна с Весами. Компенсируя недостатки друг друга, партнеры поддерживают гармонию и баланс в отношениях, становятся настоящими друзьями и идеальными любовниками.

Овен и Весы будут идеальной парой: Pixabay

Овен и Скорпион

Союз, построенный на страсти, — так можно охарактеризовать пару Овна и Скорпиона. Угасающая страсть унесет с собой и стабильность. Победив излишнюю импульсивность, партнеры могут создать крепкий союз.

Овен и Стрелец

Романтичный Овен и активный Стрелец составят романтичную пару. Веселые любители приключений вместе будут и отдыхать, и жить, у них получится прекрасно ладить на одной территории.

Овен и Козерог

Оптимистичный Овен тяжело сходится с пессимистом-Козерогом. Один любит веселье, другой предпочтет тишину. Им мешают отличия в характере и ценностях. Козерог измучает партнера критикой, и тот уйдет, хлопнув дверью.

Самый сильный знак зодиака по стихиям

Овен и Козерог слишком отличаются по темпераменту: Pixabay

Овен и Водолей

Союз Водолея и Овна имеет все шансы на успех. Если любовь с первого взгляда не разобьется о быт, партнеры продолжат общение. Им важно больше общаться и проводить время вне дома.

Овен и Рыбы

Овен и Рыбы могут смело рассчитывать на незабываемый секс, но в браке им «душно». У Рыб слишком мягкий характер, а Овен будет давить на партнера, чем испугает его, разрушив отношения.

Представители знака Овен — настоящие звезды. С ними не скучно, горячо и ярко, но построить гармоничные отношения смогут самые мудрые и уравновешенные партнеры.

Узнавайте обо всем первыми

Подпишитесь и узнавайте о свежих новостях Казахстана, фото, видео и других эксклюзивах.

Источник